Screening
Preventief screenen voor endometriose krijgt steeds meer aandacht, mede door de grote impact van deze aandoening op de levenskwaliteit. Toch is er momenteel geen wetenschappelijk onderbouwd en klinisch effectief screeningsinstrument beschikbaar voor vroegtijdige opsporing. Hierdoor blijft de zoektocht naar betrouwbare methoden om endometriose in een vroeg stadium te detecteren een belangrijk aandachtspunt.
Samenvatting
-
Als jonge vrouwen veelvuldig verzuimen van school door (cyclische) pijnklachten, of orale anticonceptie gebruiken voor pijnverlichting, kan endometriose een mogelijke oorzaak zijn.
-
Het meten van biomarkers in (menstrueel) bloed of weefsel (bijvoorbeeld CA-125) wordt niet aanbevolen voor de diagnose, omdat een negatieve test de aandoening niet uitsluit en een positieve test niet altijd klinisch relevant is.
-
Een symptoomdagboek of zelftest heeft geen bewezen effect op een snellere diagnose, maar kan wel helpen bij het objectiveren van pijn en het verhelderen van klachten.
Preventief screenen voor endometriose
Preventief screenen voor endometriose is erop gericht vrouwen te identificeren die risico lopen, zodat verergering van symptomen en complicaties kan worden voorkomen. In het bijzonder is er aandacht voor adolescenten, bij wie een zorgvuldige anamnese kan wijzen op risicofactoren zoals een positieve familiegeschiedenis, vroege menarche, obstructieve genitale afwijkingen of een korte menstruatiecyclus. Als jonge vrouwen veelvuldig verzuimen van school door (cyclische) pijnklachten, of orale anticonceptie gebruiken voor pijnverlichting, kan endometriose een mogelijke oorzaak zijn. Tegelijkertijd is het van belang om te beseffen dat biomarkers, zoals CA-125, geen zekere diagnose bieden; een negatieve uitslag sluit de aandoening niet uit en een positieve uitslag kan onterecht tot onrust of overbehandeling leiden. Daardoor wordt CA-125 niet als relevant beschouwd voor het stellen van de diagnose endometriose. Een symptoomdagboek of zelftest kan ondersteuning bieden bij het objectiveren van de klachten, ook al is er geen bewijs dat dit leidt tot een snellere of vroegere diagnose. Het kan vrouwen helpen hun symptomen beter te verwoorden en de ernst hiervan aan te tonen. Momenteel is er geen wetenschappelijk onderbouwd en klinisch effectief screeningsinstrument beschikbaar voor vroegtijdige opsporing van endometriose.